کتاب رمضان ماه فرصت‌ها، گزیده‌ای از سخنان مقام معظم رهبری درباره فضایل و اعمال ماه مبارک رمضان در سال‌های اخیر است، با مطالعه این کتاب می‌توان راه‌های شناخت سعادت و فضایل اخلاقی را از دیدگاه رهبری بررسی و درک کرد.تهیه و تدوین : مصطفی طاهری
اسماعیل آذر می‌گوید: ماه رمضان و مسئله روزه‌داری پیوسته مورد توجه شاعران ایرانی در طی قرون متمادی بوده و شاعران کم و بیش در این زمینه شعر دارند، البته مطالب و ابیاتی که درباره «عید فطر» وجود دارد، به مراتب بیش‌تر است.
این پژوهشگر ادبی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ادبیات ایسنا، در مروری بر انعکاس رمضان در شعر فارسی، با بیان این‌که به علت گستردگی این موضوع در شعر فارسی نمی‌توان از همه شاعران نام برد اظهار کرد: برای جلوگیری از پراکندگی موضوع به اختصار سیری کوتاه در آثار مولوی، سعدی و حافظ خواهیم داشت.
او درباره بازتاب رمضان و روزه‌داری در شعرهای مولوی گفت: مولوی زمانی روزه را درست می‌داند که انسان به خدا وصل باشد؛ یعنی تقوای او چنان از سر اخلاص باشد که انسان خود را در محضر خدا بداند.
روزه گوید کرد تقوا از حلال / در حرامش دان که نبود اتصال
سپس تصویر زیبایی از نماز می‌دهد:
گفت پیغمبر رکوع است و سجود / بر در حق، کوفتن حلقه وجود
حلقه آن در هر آن کو می‌زند / بهر او دولت سری بیرون کند
پرسش : عالم بى عمل در منابع اسلامى چگونه توصیف شده است؟
بدون شک تحصیل علم، مشکلات فراوانى دارد، ولى، این مشکلات هر قدر باشد، در برابر برکات حاصل از علم، ناچیز است، بیچارگى انسان روزى خواهد بود که، زحمت تحصیل علم را بر خود هموار کند، اما چیزى از برکاتش عائد او نشود، درست بسان چهارپائى است که، سنگینى یک بار کتاب را به پشت خود احساس مى کند، بى آن که از محتواى آن بهره گیرد.
در بعضى از تعبیرات، عالِم بى عمل به: شجر بلا ثمر: «درخت بى میوه» یا سحاب بلا مطر: «ابر بى باران» تشبیه شده یا شمعى که مى سوزد و اطراف خود را روشن مى کند، ولى خودش از بین مى رود، یا چهارپائى که به «طاحونه» (آسیاب) مى بندند، دائماً زحمت مى کشد، طىّ طریق مى کند، اما چون به دور خود مى گردد، هرگز راهى را طىّ نمى کند و به جائى نمى رسد و مانند این تشبیهات که، هر کدام بیانگر گوشه اى از سرنوشت شوم عالِم بى عمل است.
در روایات اسلامى نیز، در نکوهش این گونه عالمان، تعبیرات تکان دهنده اى آمده است:
از جمله: از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نقل شده که فرمود: (هر کس علمش افزوده شود، ولى بر هدایتش نیفزاید، این علم، جز دورى از خدا، براى او حاصلى ندارد)؛ «مَنْ اِزْدادَ عِلْماً وَ لَمْ یَزْدَدَ هُدىً لَمْ یَزْدَدْ مِنَ اللّهِ اِلاّ بُعْداً». (1)
در جاى دیگر از امیر مومنان على(علیه السلام) مى خوانیم: (علم، با عمل توام است، هر کس چیزى را مى داند، باید به آن عمل کند و علم، فریاد مى زند و عمل را دعوت مى کند، اگر به او پاسخ مثبت نداد، از آنجا کوچ مى کند!)؛ «اَلْعِلْمُ مَقْرُونٌ بِالْعَمَلِ، فَمَنْ عَلِمَ عَمِلَ، وَ الْعِلْمُ یَهْتِفُ بِالْعَمَلِ فَاِنْ اَجابَهُ وَ اِلاّ اِرْتَحِلَ عَنْه»). (2)
اصولاً، از بعضى از روایات استفاده مى شود که، عالم بى عمل، شایسته نام «عالِم» نیست، رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرماید: «لایَکُونُ الْمَرْءُ عالِماً حَتّى یَکُونُ بِعِلْمِهِ عامِلاً». (3)
و از این بالاتر آن که: او تمام مسئولیت عالم را بر دوش مى کشد، بى آن که از مزایاى علم بهرهمند باشد، لذا در حدیثى از امیر مومنان على(علیه السلام) مى خوانیم که ضمن خطبه اى بر فراز منبر فرمود: «اَیُّهَا النّاسُ! اِذا عَلِمْتُمْ فَاعْمَلُوا بِما عَلِمْتُمْ لَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ، اِنَّ الْعالِمَ الْعامِلَ بِغَیْرِهِ کَالْجاهِلِ الْحائِرِ الَّذِی لایَسْتَفِیقُ عَنْ جَهْلِهِ بَلْ قَدْ رَاَیْتُ اَنَّ الْحُجَّهَ عَلَیْهِ اَعْظَمُ وَ الْحَسْرَهَ اَدْوَمُ: ؛ (اى مردم! هنگامى که چیزى را دانستید، عمل کنید تا هدایت یابید، زیرا عالمى که بر خلاف علمش عمل مى کند، مانند جاهل سرگردانى است که، هرگز از جهلش هشیار نمى شود، بلکه، من حجت را بر چنین عالِمى بزرگ تر، و حسرت را پایدارتر مى بینم). (4)
و بدون شک، وجود چنین عالم و دانشمندى، بزرگ ترین بلا براى یک جامعه محسوب مى شود، و سرنوشت مردمى که عالمشان چنین باشد، سرنوشت خطرناکى است که به گفته شاعر:
وَراعِى الشّاهَ یَحْمِى الذِّئْبَ عَنْها *** فَکَیْفَ اِذَا الرُّعاهُ لَها ذِئابٌ!
«شبان، گوسفندان را از چنگال گرگ نجات مى دهد * اما واى به حال گوسفندانى که شبانشان گرگان باشند». (5)
پی نوشت: (1). «محجة البيضاء»، جلد 1، صفحات 125 و 126.
(2). «نهج البلاغه»، كلمات قصار، جمله 366.
(3). «اصول كافى»، جلد 1، صفحه 45.
(4). «اصول كافى»، جلد 1، باب «استعمال العلم»، حديث 6.
(5). گرد آوري از کتاب: تفسیر نمونه، آيت الله العظمي مکارم شيرازي، دار الکتب الإسلامیه، چاپ بیست و ششم، ج 24، ص 131.
يك محله بود و يك عمو شكرالله، مردم محله خيلي عمو شكرالله را دوست داشتند. او مرد، مردم نوازي بود با همه سلام و عليك داشت. تو دل همه ي بچه هاي فاميل و غريبه براي خودش جايي را باز كرده بود. بچه به او عمو شكلات مي گفتند. عمو شكرالله، باباي مهربان من بود كه امشب دلم مي خواهد چند خط در مورد بابام و حال و هواي ماه رمضان هايش براي شما دوستان گلم، بنويسيم. بابام، ماه رمضان كه مي شد يك ذوق و علاقه ي خاصي به روزه گرفتن داشت. با اينكه سرگيجه امانش نمي داد و ضعيف و ناتوان بود اگر بهش مي گفتيم شما نبايد روزه بگيري خيلي ناراحت مي شد و مي گفت: هر چي خدا بخواهد همان است. سفره ي افطاري بابام ساده و صميمي بود: نان تازه، خرما، پنير و حليم. قبل از اينكه افطار كند، هميشه نماز را به جماعت در مسجد محله مي خواند و بعد افطار مي كرد. امسال ماه رمضان را در حالي شروع مي كنم كه جاي باباي مهربانم خيلي خالي است.تا آدم بابا داره خيلي حواسش نيست چه گوهر گران قيمتي، كنارش وجود داره اما نبودنش، خيلي آدم را غصه دار و تنها مي كند.بيشر وقتها مهمان سفره ي افطاريش بوديم اما امسال با ياد و خاطراتش ، ماه رمضان را شروع مي كنم. ماه رمضان با بابام چه صفايي داشت.
