رواق اندیشه

پژوهش از جمله فعالیت های علمی است که هویت جمعی دارد. به عبارت دیگر، پژوهش ها در صورتی ثمربخش و مفید خواهند بود که پژوهشگران با یکدیگر در فرایند تولید علم مشارکت داشته باشند؛ پژوهشگر قبلی زمینه را برای پژوهشگر بعدی آماده کند و این روند ادامه پیدا کند تا از طریق دانش تولید شده به وسیلة فرد فرد پژوهشگران در کنار یکدیگر قرار گرفته و مرزهای دانش را به تدریج توسعه و گسترش دهد. از این رو مطالعه و بررسی پیشینه پژوهش امری لازم و ضروری است.

برخی از مهم ترین فواید پیشینه شناسی عبارتند از:

1ـ بررسی پیشینه، زمینه قبلی و موقعیت فعلی مسألة پژوهشی را مشخص می کند. پژوهشگر از این طریق با خاستگاه و چگونگی ظهور مسأله، روند و مراحل تحول و تطور آن آشنا می شود.

2ـ آشنایی با پژوهش های قبلی در هر مسأله، موجب آشکار شدن زوایای مبهم می گردد و از طرفی از دوباره کاری و تکرار جلوگیری می کند.

3ـ آشنا شدن با تجارب دیگران و بهره گیری از آن در زمینه منابع، روش، شیوه ارزیابی و نقد و غیره از جمله فواید دیگر پیشینه شناسی است.

4ـ یکی از فواید پیشینه شناسی ، مشخص ساختن جایگاه پژوهش جدی د است. برای اینکه یک پژوهش بتواند در فرایند جمعی تولید دانش شرکت کند، باید رابطة آن با پژوهش های قبلی مشخص گردد. از این روست که هر پژوهشی باید از جایی شروع شود که پژوهش های دیگران به آنجا ختم شده است تا روند رو به رشد دانش به مسیر خود ادامه دهد.